Last Christmas

Het zit er weer op, althans, volgens de kalender dan. Kerst was dit jaar voor veel mensen natuurlijk net even anders dan anders. Omdat iemand er vanwege covid of quarantaine niet bij kan zijn. Omdat er maar drie gasten bij het kerstdiner mogen aanschuiven. Omdat de pakketten met kerstkado’s niet op tijd zijn aangekomen. Ook mijn kerst was dit jaar niet zoals verwacht. Ik zou eigenlijk in Brazilië zitten, maar daarvan werd ondertussen lang geleden al duidelijk dat het niet ging gebeuren. Om vervolgens niet drie dagen met verschillende huishoudens rond de tafel te zitten, hadden we kerst al deels verplaatst naar nieuwjaarsdag. Daar kwam bij dat ik de kerstbrunch op tweede kerstdag vanwege een snotneus moest inruilen voor een bezoekje aan de coronateststraat. Toen ik ’s avonds in bed lag, dacht ik terug aan al die keren dat kerst, om uiteenlopende redenen, anders was dan anders.

Die keer in de coronateststraat dus

Ik ben eigenlijk bijna nooit ziek of verkouden. De schade van de coronapandemie bleef voor mij tot nu toe beperkt tot enkele dagen quarantaine omdat mijn vriend koorts had en we wachtten op zijn negatieve testuitslag. Ik had nog nooit een coronatest hoeven doen en hoorde er dus eigenlijk niet echt bij. Tot ik op eerste kerstavond spontaan een loopneus kreeg. De volgende dag was dit ongemak nog niet helemaal verdwenen en aldus begon het. De initiële weerstand: is het zo erg dat ik de kerstbrunch af moet zeggen? Of kan het wel zo? Het is eigenlijk wel weer over? Moet ik echt om een minimale snottebel een test gaan doen? Toen de ratio: Kerst is belangrijk, maar mijn gezondheid en die van mijn naasten natuurlijk nog veel belangrijker. Ga ik dan een sneltest doen? Maar die waren toch niet betrouwbaar? Vind ik een kerstbrunch 70 euro waard? En uiteindelijk de keuze: ok, ik laat me testen, maar geen sneltest. Kom ik in de XL teststraat, krijg ik te horen dat ze een antigeentest afnemen. Zo’n sneltest. Tja… had ik dat dan niet beter die ochtend al kunnen doen? Het was ontzettend rustig in de teststraat, logisch, ik denk dat de grote drukte vóór de kerstdagen is geweest. Lekker preventief testen om aan de kerstdis te kunnen. Het voordeel van de antigeentest was dat ze alleen je neus in hoeven, al heb ik daar alsnog ongekende diepten in ontdekt. En dat ik drie uur later de uitslag al had, maar toen was het net te laat voor de kerstbrunch.

Die keer dat ik mijn arm brak

Ik weet niet meer precies hoe oud ik was, maar ik zat nog op de basisschool. Zoals vaker brachten we tweede kerstdag door bij mijn opa en oma. Zo lang als ik mij kan herinneren woonden zij op een flat in Apeldoorn. In de woonkamer lag laminaat en er stond een ovale salontafel. We hadden, zoals altijd, een heerlijk veel-gangendiner op. Dit diner was vaste prik bij mijn opa en oma, met als hoogtepunten de groentesoep met balletjes, gerookte vis en boontjes in spek. Absolute toppers waren de oma-schnitzel en voor toe vellenpap. Waarbij als de kom met chocoladepap nog halfvol zat, mijn opa zei: ik zal deze maar even leegmaken dan. Maar goed, als klein meisje moest ik na een dergelijke eetmarathon mijn energie even kwijt. Dus leek het mij een heel goed idee om rondjes te gaan rennen om de salontafel. Als ik er nu aan denk kan ik me eigenlijk niet echt voorstellen dat daar heel veel plek voor was… Op mijn maillot voltooide ik rondje na rondje, terwijl ik mijn vader of moeder nog hoorde zeggen: ‘pas op dat je niet uitglijdt’. Helaas, daar ging ik, patsboem op de grond. Ik viel op mijn arm die direct niet meer helemaal lekker aanvoelde. Nu is mijn moeder fysiotherapeut en die had wel door dat het niet helemaal in orde was. Maar ja, tweede kerstavond, twee kleine kinderen, ga er maar aanstaan. Dus stopten mijn ouders mij thuis gewoon in bed, met mijn knuffelkoala onder mijn arm. De volgende ochtend meteen naar de arts, waar uit de foto’s bleek dat ik mijn onderarm had gebroken. Ik geloof niet dat ik er een trauma aan over heb gehouden en het is goed genezen. Het enige dat ik echt heel erg vond, was dat ik niet mocht zwemmen met het gips, terwijl we oud & nieuw met een bevriend gezin op een vakantiepark met subtropisch zwembad zouden doorbrengen…

Die keer in het buitenland

Kerst in het buitenland is erg leuk om te doen. Een beetje gek wel, maar heel interessant om te zien hoe een feest dat in een groot deel van de wereld wordt gevierd overal zijn eigen invulling krijgt. Ierland en Duitsland (zie hieronder) zijn eigenlijk de enige buitenlanden waar ik kerst heb gevierd. Het meest bevreemdend vond ik misschien wel de dagen voor kerst toen ik in Oeganda woonde. Met kerst zelf was ik in Nederland, maar eind december stond er op kantoor al een kerstboom te pronken onder de tropische zon. Kerst gaat voor mij zo natuurlijk gepaard met kou en donkerte (ok, regen, wind en grijze luchten), dat het een uitdaging was bij 25˚C het kerstgevoel op te roepen. Wat in veel buitenlanden ook ontbreekt is die gekke tweede kerstdag die wij er in Nederland aan vast hebben geplakt. Hoewel veel landen stiekem iets dergelijks hebben (Boxing Day in Engeland, St. Stephens Day in Ierland) is dat in veel landen ook niet het geval. Daarnaast kun je in Nederland op eerste kerstdag prima met het openbaar vervoer of naar de bioscoop. Toen wij in Ierland op pad wilden kwamen we erachter dat het hele land stillag. Er reden geen bussen, in de stad was niets open, complete stilte op straat. Gelukkig vlogen mijn moeder en broer pas tweede kerstdag naar huis…

Die keer met de kerstmarkt die alweer voorbij was

In een jaar waarin we beiden om uiteenlopende redenen weinig zin hadden in kerst, hebben mijn moeder de dagen samen doorgebracht in Keulen. Een fantastische stad, ontzettend geschikt voor een paar daagjes weg. Bij kerst in Duitsland denk ik allereerst aan kerstmarkten. Eindeloos veel kraampjes met prullaria, eten en natuurlijk glühwein. Ik ben ooit naar een kerstmarkt in Münster geweest, een koude maar grappige ervaring. In Keulen kwam ik erachter dat kerstmarkten eigenlijk voorafgaand-aan-kerst-markten zijn. De kraampjes stonden er nog wel tijdens kerst, maar er was weinig te beleven. En dat was echt niet alleen omdat er een aantal dagen eerder een aanslag was gepleegd op een kerstmarkt in Berlijn. Geen kerstmarkt, dan maar uit eten. We kwamen tot de ontdekking dat eerste kerstdag veel restaurants gesloten zijn. Gelukkig vonden we een sfeervol Italiaans restaurant met een heerlijk kerstmenu. Dit beviel zo goed dat we onszelf tweede kerstdag de moeite van het zoeken hebben bespaard en in hetzelfde restaurant zijn aangeschoven.

Die keer in de aankomsthal op Schiphol

Mijn broer heeft tijdens zijn studie in Chili gewoond. Hij zou na enkele maanden stage lopen aldaar op kerstavond terugvliegen naar Nederland. Het voordeel van vliegen tíjdens de kerstdagen is dat het vaak een stuk goedkoper is. En die vluchten vanuit Chili kostten nogal wat… Hij zou rond 20.00 uur aankomen dus een echt kerstmaal zat er sowieso al niet in. De aankomsthal van Schiphol was zo goed als verlaten, het was één van de laatste vluchten die nog zou landden die avond. Ik weet niet hoe Schiphol er in coronatijd uitziet, maar zo leeg als toen had ik het nog nooit meegemaakt. We wisten dat het vliegtuig was geland, maar het duurde maar en het duurde maar. Het café sloot zijn deuren en mijn broer was nog steeds niet naar buiten gekomen. Wat bleek: zijn koffer was niet aangekomen. Dus hij had daar moederziel alleen staan kijken hoe de lege bagageband rondjes draaide zonder zijn koffer af te leveren. Toen hij zijn verloren koffer had gerapporteerd en naar buiten kwam was het ondertussen 22.00 uur geloof ik. Feliz navidad…

Het voordeel van het ontbreken van tradities

Sommige families kennen kersttradities die al decennia oud zijn. Voor mijn familie geldt dat niet echt. De enige traditie die wij kennen is dat we met kerst elk jaar een boek krijgen. Dit is al het geval zo lang als ik mij kan herinneren. Vaak maak ik van de kerstvakantie gebruik om het boek dat ik vorig jaar heb gekregen snel uit te lezen. Los van onze boektraditie hebben mijn kerstdagen al veel invullingen gekend. Ik heb kerst gevierd met mijn ouders samen, met mijn ouders apart, met de hele buurt, met opa’s en oma’s en ooms en tantes. Bij ouders van nieuwe vriendjes, bij van der Valk (goede kerstbrunch!), bij mij thuis en bij anderen. Altijd met fijne mensen en lekker eten, dat wel. Het voordeel van het ontbreken van kersttradities is dat het niet zo erg is als een jaar er eens een keer wat anders uitziet. Zoals dit jaar en de andere jaren hierboven beschreven. En ongetwijfeld een aantal jaren die nog gaan komen.