Say yes to new adventures

“Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan.” Deze uitspraak wordt toegeschreven aan Pippi Langkous, maar het schijnt dat schrijfster Astrid Lindgren deze woorden nooit voor haar karakter op papier heeft gezet. Het maakt de quote wat mij betreft niet minder prachtig en bij wie past deze tekst nu beter dan bij het dappere meisje met de vlechtjes. Dit zou voor iedereen een uitgangspunt mogen zijn in het leven. Het daagt uit, maar vooral: moedigt aan om nieuwe dingen te proberen. Keer op keer. En laat er nu niets beters zijn dan voortdurend nieuwe dingen doen. Om onze hersenen gezond te houden raden, wetenschappers aan regelmatig patronen te doorbreken, onbekende omgevingen op te zoeken en nieuwe activiteiten te ondernemen. Bekende ‘hersendokter’ Erik Scherder zegt in al zijn lezingen dat als we onze automatismen doorbreken, onze hersenen nieuwe neuroverbindingen aanmaken. En dat is weer goed voor de gezondheid van een vitaal onderdeel van ons lichaam: ons brein. Dus raadt de Hersenstichting aan iedere dag iets anders te doen, op ontdekking te gaan in je eigen wijk en de krant te lezen.

Nooit uitgeleerd

Eigenlijk komt het erop neer dat je jezelf gedurende je leven zoveel mogelijk in aanraking moet laten komen met nieuwe dingen. En dat gaat hand in hand met nieuwe dingen leren. Het verkennen van een nieuwe omgeving, kennismaken met een nieuwe cultuur, koken met nieuwe ingrediënten. Ik denk dat de mens dit van nature ook wel in zich heeft. Ik zal niet de enige zijn die, na de 100e keer hetzelfde rondje door het park, behoefte heeft aan iets anders. Hoewel gewoontedieren zich daar na 1000 keer ook nog wel prettig bij zullen voelen. “Wat je kent dat heb je” tenslotte… Maar goed, dat is dus niet het juiste motto. “Jong geleerd, oud gedaan” ook niet. “Nooit te oud om te leren” is hier meer van toepassing. En het is tegenwoordig ook zo makkelijk, want iedereen kan met behulp van YouTube aan iets nieuws beginnen. Het is überhaupt ongelooflijk wat er allemaal online staat, maar ik verbaas me elke keer weer over mensen die de tijd nemen om een video te maken waarin ze laten zien wat ze doen en hoe ze dat doen. Ze doen het vast omdat ze iets van zichzelf willen laten zien. Maar ik waardeer dat ze hun ervaring willen delen, omdat het voor anderen de drempel verlaagd om dezelfde ervaring te hebben.

Op naar de 100

Ik vind het leuk om nieuwe dingen te doen. Een nieuwe wereld binnen te stappen, een onbekend boek te lezen, op vakantie te gaan naar een land dat ik niet ken of gewoon iets doen wat ik nog nooit heb gedaan. Mijn zogeheten ‘prikkelbehoefte’ is behoorlijk groot. Niet dat ik me echt snel verveel, maar om een beetje gelukkig te blijven moet ik wel veel dingen blijven doen. Ik vond de pandemielockdowns aan de ene kant best rustgevend, maar realiseerde me ook dat ik niet gemaakt ben om in zo’n kleine wereld te leven. Daarnaast ben ik verschrikkelijk nieuwsgierig. Ik wil graag weten hoe dingen werken en vind het leuk om van veel onderwerpen een beetje te leren. Dus heb ik maar eens op een rijtje gezet hoe ik mijn hersenen fit houd. Op naar de 100 jaar oud!

Tip 1: Maak muziek

Ik was zeven jaar oud toen ik begon met dwarsfluit spelen. Ik wilde eigenlijk een jaar eerder al beginnen, maar mijn armen waren nog te kort. Ik kon niet bij de ‘achterste’ kleppen. Tegenwoordig hebben ze daar handige oplossingen voor, maar die waren destijds nog niet voorhanden. En dus moest ik me een jaartje vermaken met liedjes zingen en op de xylofoon pingelen. Toen ik eindelijk kon starten (hoe hard groeien armen eigenlijk?), was ik niet alleen onbekend met de dwarsfluit, maar ook met het concept van muzieknoten. In mijn eerste lesboeken staat boven elke noot keurig genoteerd welke het is, om het leerproces wat te vergemakkelijken. Na vijf jaar dwarsfluit spelen, vond ik het tijd voor iets nieuws en ben ik overgestapt op de saxofoon. Ik had een vliegende start, want een instrument leren bespelen blijkt dus een stuk makkelijker te zijn als je al noten kunt lezen en weet wat je met ademhaling moet doen. Onlangs heb ik na twintig jaar mijn dwarsfluit weer eens onder het stof vandaan gehaald. Ik heb altijd ontzettend veel plezier beleefd aan het maken van muziek, het is echt iets magisch! Ik kan me het gevoel nog goed herinneren van als we met het harmonieorkest aan het oefenen waren. Die dertig of zo instrumenten die samen zoveel kracht en schoonheid vormen. Ik woon op een flat dus voor nu is de dwarsfluit het meest praktische instrument, zowel qua grootte als geluidssterkte. Maar ooit zou ik nog wel piano willen leren spelen.

Tip 2: Leer nieuwe kooktechnieken

Ik vind koken heerlijk. Lekker in een pan roeren na een volle dag op werk. Een beetje therapeutisch groenten snijden. De geuren van een stoofpot die het huis vullen… ik kan nog wel even doorgaan. Nu heb ik natuurlijk wel een paar vaste gerechten die ik vaak eet, maar ik vind het ook leuk om te experimenteren. Van een simpel nieuw gerechtje uit de Allerhande tot het toepassen van nieuwe technieken en tools. Vorig jaar kreeg ik van Sinterklaas een suikerthermometer cadeau. Dit was echt wel even een ontwikkeling in mijn bakkunsten. Met een suikerthermometer kun je karamels en andere lekkere dingen maken, waarbij de exacte temperatuur van de suiker cruciaal is. Ook heb ik laatst voor het eerst in mijn leven een gepocheerd ei gemaakt en het resultaat viel niet tegen, al zeg ik het zelf. Mijn vriend vindt koken lang niet altijd superleuk, maar als hij kookt, ziet het er superprofessioneel uit. Hij heeft zichzelf een goede snijtechniek aangeleerd en schudt met de pan alsof hij er zijn geld mee verdient. Dat is bij mij zeker niet het geval, dus er is nog genoeg te leren in de keuken.

Tip 3: Leer een nieuw voertuig besturen

Een van mijn favorieten! Het duurde even voor ik mijn rijbewijs haalde, maar nu vind ik het echt heel leuk om nieuwe dingen te leren op het gebied van voertuigen. Met mijn vader heb ik al een slipcursus gedaan en een 4×4-training. Ik heb elektrische stepjes en scooters uitgeprobeerd en in Oeganda moet ik ineens links rijden. Maar het meest recente hoogtepunt was toch wel een proefles vrachtwagen rijden. Fan-tas-tisch! Op een zonnige dag in juni was het zover, de zwart-gouden Scania V8 stond klaar met ronkende motor. Vier meter hoog, tien meter lang! Ik had me nooit gerealiseerd dat vrachtwagens echt heel hoog zijn, je moet een flinke trap beklimmen voor je in kunt stappen. De instructeur zou eerst even voorrijden, dus ik probeerde zo goed mogelijk te onthouden wat hij allemaal vertelde. Ik dacht eigenlijk dat ik alleen een paar rondjes over een industrieterrein zou draaien, maar midden in de hoofdstraat in Driebergen stonden we stil voor het stoplicht en zei hij: Nu mag jij. Paniek! Ik achter het stuur en met de rustige en goede begeleiding van de instructeur ging ik op pad. Onze camper is ook geen klein busje, maar dit was toch wel even iets anders. Alleen al omdat een vrachtwagen iets van 16 versnellingen heeft. De eerste vier gebruik je niet eens, die zijn vooral bedoeld voor werkzaamheden. En de versnellingen zitten net andersom dan bij een personenauto. Voor de tweede versnelling beweeg je de pook vooruit en voor de derde versnelling achteruit. Plus dat je halve versnellingen hebt, wat betekent dat je knopjes in moet drukken of omhoog of omlaag moet schuiven. Heel ingewikkeld! Ik weet zeker dat mijn hersenen hier spontaan een stuk gezonder van werden. Uiteindelijk ben ik binnendoor van Driebergen naar Zeist gereden en over de snelweg via Utrecht weer terug naar Driebergen, geniaal!

Tip 4: Leer iets maken

Van alles wat ik doe in het leven, wordt ik van iets maken uiteindelijk het allergelukkigst. Of het nu lekker eten, muziek, een artikel of een boekenkast is. Het is de ultieme combinatie van een proces waar ik van geniet en de voldoening van een eindresultaat. De eerste keer dat ik een lamp maakte, duurde dat vooral heel lang maar ik genoot van elke seconde. En toen ik uiteindelijk het knopje indrukte en het licht aansprong gaf dat een enorm bevredigend gevoel. Nog elke dag geniet ik een beetje van dat gevoel als ik naar de lamp kijk, of mijn tv-meubel of boekenkast. Of als we met de camper weg zijn. Alles met onze eigen handen gemaakt. Als je iets maakt heb je altijd eer van je werk. Tuurlijk, er mislukt ook wel eens wat en soms moet je iets afbreken om weer iets nieuws te kunnen maken, maar in de basis is maken en creëren alleen maar goed.

Tip 5: Begin aan een nieuwe sport

Ik ben redelijk trouw aan de sporten die ik leuk vind. Toen ik jong was heb ik jarenlang gedanst en toen ik na wat uitprobeersels bij volleybal uitkwam heb ik dat twintig jaar gedaan. In de tussentijd heb ik een blauwe maandag getennist en paardgereden, maar verder eigenlijk niet. Toch is het goed voor je, een nieuwe sport leren. Na jarenlang skiën heb ik echt geprobeerd te leren snowboarden. Dat was niet voor mij, maar het was wel leuk om iets nieuws te leren. Omdat ik vanwege een enkelblessure niet meer kan volleyballen, ben ik nu (opnieuw) begonnen met tennissen. Samen met een paar vriendinnen leren we elke week nieuwe dingen over hoe je je racket vast moet houden, hoe je je lichaam moet bewegen en wat al niet meer. We hebben allemaal gevolleybald en zijn ons heel bewust van het leerproces dat we doormaken. En hoewel dat soms verschrikkelijk frustrerend is, is het tegelijkertijd ook heel leuk om jezelf vooruit te zien gaan. Bij wielrennen heb ik deze succeservaringen overigens nog niet altijd, maar dat doe ik ook minder frequent en met minder aandacht en dat maakt dan toch het verschil. Soms fiets ik lekker en soms ook niet, maar dat maakt ook niet zo heel veel uit.

Tip 6: Word consultant

Het adviesvak is bij uitstek geschikt om nieuwe dingen te leren. Tuurlijk zijn er ongetwijfeld adviseurs die al decennia vastgeroest zitten in hun baan en weinig ontwikkelen. Maar zelfs die mensen komen, door de aard van het werk, toch regelmatig in onbekende omgevingen en in contact met nieuwe mensen. Ik zei al dat ik nieuwsgierig was, wat een handige eigenschap is in dit werk. Met elk nieuw project dompel ik mij onder in een nieuwe organisatie, leer ik nieuwe mensen kennen en vaak ook weer wat nieuws over hoe je het beste strategie kan maken. Ik denk wel eens na over een andere baan in dienst bij één organisatie, maar loop dan vaak vast in dat daar zo weinig van deze dynamiek in zit. Je gaat toch elke dag naar hetzelfde kantoor, hebt je vaste kring van collega’s en ook de inhoudelijke onderwerpen zijn (vrijwel) altijd gerelateerd aan dat waar de organisatie zich mee bezighoudt. En dus begin ik weer vol enthousiasme aan een nieuwe klus, bij een nieuwe klant, waar strategie maken toch net weer even anders werkt dan bij de vorige klant.

Tip 7: Verken de wereld

Nog één van mijn favorieten natuurlijk. Ik zei al: ik ben niet gemaakt om in een kleine wereld te leven (ergens natuurlijk wel, want de moderne wereld is veel te groot en complex en het liefst gaan we allemaal terug naar 500 jaar geleden toen we ons sereen en veilig waanden in ons eigen dorp en niet verder kwamen, maar daarover een andere keer meer). Ik geef mijn ouders de schuld van mijn reislustigheid. Bij het overlijden van mijn oma onlangs bladerde ik door oude fotoboeken op zoek naar foto’s voor tijdens de uitvaart. Uitzonderlijk voor hun generatie, reisden mijn opa en oma al de hele wereld over. Er waren foto’s van hen in New York, in Azië en andere exotische uithoeken. Mijn ouders namen ons mee naar Indonesië toen ik acht was en mijn broer elf. Tja… dan zit het er al vroeg in. Sindsdien heb ik zelf het geluk gehad de meest fantastische reizen te kunnen maken. Mede vanwege corona ben ik nu drie jaar niet buiten Europa geweest en ik heb er echt weer zin in een compleet andere wereld te betreden. Met meer chaos, ander licht, andere geuren en andere mensen. Ik weet nog goed dat toen ik naar Oeganda verhuisde, ik de eerste weken toch echt wel een zekere mate van cultuurschok heb ervaren. Ik geef het liever niet toe, maar mijn leefomgeving was ineens zo fundamenteel anders dat ik daar echt wel even aan heb moeten wennen. Dat ging overigens vrij makkelijk dus ik heb er zeker geen last van gehad. Ik denk dat ik in die tijd flink wat nieuwe neurale verbindingen heb aangemaakt.

Train je hersenen, blijf gezond

Hoe langer ik hierover schrijf, hoe meer ik me realiseer dat ik het echt geen straf vind: nieuwe dingen doen om mijn hersenen gezond te houden. Ik kan nog genoeg dingen bedenken die ik zou willen doen: Arabisch leren, piano spelen, gaan golfen als ik 65 ben. Er zijn nog duizenden verhalen die ik wil lezen, films te zien, muziek te ontdekken. Hoewel ik ondertussen in bijna vijftig landen ben geweest, zijn er nog zoveel meer. Allemaal met de trein bereikbaar natuurlijk… Voor de camper zijn we gestart met onze badkamer, en met water heb ik eigenlijk nog nooit wat gedaan. Dus ik denk dat ik het wel kan. En blijf nog even trainen om mijn hersenen gezond te houden